Chleb pszenno - żytni z dodatkiem ziemniaków

Czasami z obiadu pozostaje parę ugotowanych ziemniaków, można je wykorzystać jako składnik ciasta na chleb, dzięki temu dodatkowi chleb na zaczynie drożdżowym dłużej zachowuje swoją świeżość.

Jeden z ulubionych chlebów moich dzieci. Raz z tego ciasta przygotowuję w większym Garnku Rzymskim bułeczki (te cieszą się ogromnym powodzeniem), innym razem całą porcję ciasta piekę w całości w małym Garnku Rzymskim. Z mąki pszennej, pół na pół mąka pszenna i żytnia razowa, w zależności od zachcianki i możliwości, dla każdego coś dobrego. Przepis Przepisy

  

Składniki:

• 3 ugotowane ziemniaki średniej wielkości,
• 1,.5 szkl. mąki żytniej razowej,
• 1,5 szkl. mąki pszennej,
• 1 łyżka oliwy lub stopionego masła,
• 1 łyżeczka soli,
• 1/3 łyżeczki cukru,
• 20 g świeżych drożdży,
• ok. 1 szkl. ciepłej wody,

 

Garnek Rzymski Dafi pojemność 2,5 litra

 Ugotowane ziemniaki przeciskamy przez praskę lub maszynkę do mielenia.

Drożdże rozcieramy z cukrem, łączymy z 3 łyżkami ciepłej wody i oprószamy powierzchnię mąką, odstawiamy do wyrośnięcia.

Garnek Rzymski moczymy w wodzie ok 5- 10 min.

Wyrośnięty zaczyn mieszamy z resztą składników dodajemy wodę. Ciasto na chleb wyrabiamy, aż będzie jednolite, będzie odchodzić od ręki i ścianek naczynia. Odstawiamy je do wyrośnięcia.

Spód Garnka Rzymskiego od środka nacieramy masłem i dokładnie osypujemy otrębami pszennymi.

Ciasto, gdy podwoi swoją objętość ponownie wyrabiamy i przekładamy do przygotowanego Garnka Rzymskiego, nakrywamy pokrywką i wkładamy do zimnego piekarnika.

Pieczemy przez ok. 45 min. w temperaturze 200 st. Po tym czasie zdejmujemy z garnka pokrywkę i jeszcze chwilę dopiekamy by zarumienić powierzchnię. Upieczony chleb mozna kroić jak zupełnie ostygnie.


Uwaga:

• z podanych proporcji ciasta wychodzi gotowy chlebek zajmujący 3/4 objętości Garnka Rzymskiego 2,5l,
• ziemniaki muszą być bardzo dokładnie zmielone, nie może być grudek, wyrabiając ciasto bardzo trudno je rozetrzeć,
  
• gdy mam do dyspozycji około 0,5 kg ugotowanych ziemniaków dodaję 4 szkl. mąki, reszta składników jak w tym przepisie. Chleb piekę w Garnku Rzymskim 2,5 l, upieczony jest dość wysoki. Pokrywkę zdejmuję po 5 minutach pieczenia, ciasto rośnie bardzo szybko można położyć pod pokrywką arkusz papieru do pieczenia, aby zapobiec przyklejeniu ciasta do pokrywki,
• ciasto nie przylgnie do garnka, będzie można bez problemu chleb wyjąc z garnka, jeśli bardzo dokładnie jego wnętrze posmarujemy masłem i oprószymy np. otrębami,
• papier do pieczenia nie bardzo się sprawdza przy pieczeniu chleba. Ciasto nie ma bezpośredniego kontaktu z porowatymi ściankami garka, pod koniec pieczenia pory garnka nie odciągną ze spodu chleba nadmiaru wilgoci. Góra będzie spieczona, chrupiąca, dół nadal uparowany miękki, nie spieczony.

Chleb pszenno - żytni

Dziś proponuję chleb pszenno - żytni. Można go upiec z dodatkiem drożdży lub naturalnego domowego zakwasu. Obie wersje smaczne z tym, że chleb na zakwasie dłużej zachowuje swoją świeżość.

Od czasu do czasu piekę jednocześnie 2 chlebki, w 2 Garnkach Rzymskich o pojemności 2,5 l. 

Bardzo często pojawiają się pytania, jak długo należy moczyć Garnek Rzymski w wodzie? 
Najlepiej sprawdzić to samemu eksperymentalnie.

Ponieważ tym razem piekłam jednocześnie dwa chlebki w dwóch garnkach, więc to była świetna okazja, aby zrobić test porównawczy. Jeden garnek moczyłam 5 minut w wodzie, drugi 15 minut.
Piekarnik mój piecze raczej równo, więc położenie garnków w piekarniku było bez znaczenia. 
Włączona grzałka górna i dolna. Nie używam termoobiegu w czasie pieczenia w Garnkach Rzymskich.

Lubię chlebki, które są pięknie wyrośnięte, środek mają elastyczny i spieczoną, chrupiącą skórkę, pod warunkiem że nie jest ona popękana. Odpowiednio nawilżając garnek można ten efekt osiągnąć.

Oto wynik eksperymentu
Po godzinie pieczenia, chleb pieczony w garnku moczonym 5 minut miał mocno spękaną, ostrą skórkę. Ładnie to wygląda, ale krojenie takiego chlebka jest bardzo utrudnione.
Wnętrze chleba, w jednym jak i drugim przypadku bez zarzutu.
Chleb z garnka moczonego 15 minut wyrósł wyższy, skórka chrupiąca bez spękań. 

Dla pewności przy okazji kolejnego wypieku moczyłam garnek około 15 - 20 minut.

W przypadku, gdy piekarnik nie równo piecze (bo i to kiedyś przerabiałam), i chcemy piec równocześnie w dwóch garnkach, to garnek który będzie w strefie gdzie piekarnik mocniej grzeje, dobrze jest dłużej moczyć w wodzie - wydłużyć czas moczenia garnka o około 10 minut.

Chciałam podkreślić, że inaczej spawa będzie wyglądać jeśli chodzi o dobór optymalnego czasu moczenia garnka w przypadku pieczenia w garnkach nie szkliwionych, częściowo szkliwionych, czy pieczeniu bez pokrywki.


















































Składniki:

• 700 g mąki pszennej,
• 300 g mąki żytniej razowej,
• 50 g świeżych drożdży (lub 0,5 szklanki domowego zakwasu),
• 1 łyżeczka cukru,
• 2 łyżeczki soli,
• 2 szklanki dodatków mix (słonecznik, siemię lniane, otręby pszenne)
• ok. 3,5 szklanki ciepłej wody,

2 x Garnek Rzymski Dafi pojemność 2,5 litra
lub
1 x Garnek Rzymski Dafi pojemność 6,5 litra


Drożdże rozcieramy z łyżeczką cukru, mieszamy z odrobiną ciepłej wody, oprószamy mąką i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia.

Mąkę pszenną i żytnią mieszamy z solą oraz dodatkami, na końcu dodajemy wyrośnięty zaczyn drożdżowy i ciepła wodę. Całość mieszamy do osiągnięcia jednolitej masy.
Ciasto odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia.

Garnki Rzymskie moczymy w wodzie, dla mnie optymalny czas to 15 - 20 minut. Ale tym razem jeden garnek moczyłam w wodzie 5 minut, drugi 15 minut. Efekt końcowy opisałam na początku, poniżej zamieszczam zdjęcia.

Ciasto, gdy podwoi swoją objętość, ponownie wyrabiamy, dzielimy na 2 równe porcje i przekładamy do Garnków Rzymskich, których wewnętrzne ścianki są posmarowane masłem i dokładnie obsypane otrębami pszennymi.

Nie trzeba czekać, aż ciasto ponownie wyrośnie. W piekarniku będzie miało doskonałe warunki do rośnięcia.

Garnki Rzymskie nakrywamy pokrywkami i wstawiamy do zimnego piekarnika, chleb pieczemy około 60 minut w temp. 200 st. C. Jeśli po tym czasie powierzchnia chleba nie jest wystarczająco rumiana i chrupka, zdejmujemy pokrywkę i dosłownie na chwilę jeszcze wstawiamy garnek z chlebem do piekarnika.

Uwaga:

• Chleb pszenno - żytni na domowym zakwasie przygotowuję prawie w identyczny sposób jak ten na drożdżach, tyle że ciasto odstawiam na noc do wyrośnięcia, chlebki piekę na drugi dzień.

Piernik na drożdżach

W domu, w którym są małe dzieci, wśród słodkich świątecznych wypieków nie powinno się znaleźć ciasta wypiekanego na sodzie, amoniaku czy proszku do pieczenia - tak informują lekarze. 

Piernik obowiązkowo pojawia się na świątecznym stole, dla moich dzieci przygotowuję piernik wypiekany na drożdżach. Dla zaprzyjaźnionych dzieci przygotujemy z tego ciasta małe okrągłe pierniczki . Jasny, delikatny w smaku piernik. Dla mnie najlepszy smak ma dopiero na drugi dzień, gdy odpowiednio stwardnieje i smaki się przegryzą , z ulubionymi powidłami śliwkowymi, domowym kremem czekoladowym i ciepłym mlekiem.
Przepis Przepisy

Składniki:

• 200 g mąki pszennej razowej,
• 200 g mąki żytniej razowej,
• 0,5 szkl. płynnego miodu (około 180 g),
• 2 jajka,
• 3 łyżki ciemnego piwa,
• 30 g świeżych drożdży,
• 2 łyżki stopionego masła,
• 2 łyżeczki mieszanki przypraw korzennych do pierników.

Garnek Rzymski pojemność 2,5 litra






Drożdże rozcieramy z łyżką miodu i piwem, oprószamy mąką i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia.

Garnek Rzymski moczymy w wodzie około 15 min.

Roztapiamy masło, dodajemy przyprawy korzenne i chwilę to razem podgrzewamy. 

W misce mieszamy mąkę, miód, jajka, przestudzone stopione masło z przyprawami i wyrośnięty drożdżowy zaczyn. Na desce oprószonej mąką, wyrabiamy jednolite ciasto.

Garnek Rzymski wykładamy papierem do pieczenia i przekładamy do niego uformowany wałek ciasta. Nakrywamy  pokrywką i wstawiamy do zimnego piekarnika, ciasto pieczemy około 60 minut w temp. 200 st. C.


Uwaga:

• do przygotowania tego piernika zamiast miodu naturalnego, można wykorzystać syrop z kwiatów mniszka lekarskiego lub syrop z kwiatów czarnego bzu (jeśli ktoś w sezonie przygotował),
• dla wzmocnienia ciemnego koloru, można dodać łyżkę kakao,
• dla wzmocnienia korzennego smaku - dodatkową łyżkę przypraw lub/i miód gryczany,

Chleb nowy ze starego

Chleb nowy ze starego - czy jest to możliwe? - okazuje się, że jak najbardziej tak. 
W publikacjach Pani Ireny Gumowskiej można znaleźć przepis, gdzie autorka zaleca wykorzystanie na 1 kg czerstwego chleba, 1 kg mąki i 10 - 15 dkg drożdży. Ja postanowiłam spróbować zrobić chleb dosłownie na "piętce" czerstwego chleba pszennego bez dodatku drożdży. Oto opis eksperymentu :-)

Składniki:

• 120 g czerstwego chleba pszennego na zakwasie,
• 2 łyżki mąki żytniej pełnoziarnistej,
• 600 g mąki pszennej,
• 1 łyżka cukru,
• 1 łyżeczka soli,
• ciepła woda,

Garnek Rzymski pojemność 2,5 l







Czerstwy chleb starłam na tarce i zalałam ciepłą wodą, tak aby woda zupełnie zakryła starty chleb. Do tej masy dodałam 1 łyżkę cukru i 2 łyżki mąki żytniej pełnoziarnistej. Tak przygotowaną masę odstawiłam w ciepłe miejsce.

Mąkę pszenną wymieszałam z łyżeczką soli. Po około 4 godzinach dodałam 1/3 porcji mąki pszennej do masy z czerstwego chleba oraz trochę ciepłej wody w ilości takiej, aby konsystencja całości nie była ani zbyt rzadka, ani zbyt gęsta. Po czym na kolejne 4 godziny odstawiłam w ciepłe miejsce naczynie z masą chlebową przykryte lnianą ściereczką. W międzyczasie przygotowałam garnek.

Garnek Rzymski natarłam wewnątrz dokładnie masłem i oprószyłam otrębami pszennymi.

Zaczyn chlebowy wymieszałam z pozostałą mąką pszenną oraz ciepłą wodą i tym razem w ilości takiej, aby masa nie była ani zbyt rzadka, ani zbyt gęsta. Masę chlebową przełożyłam do przygotowanego garnka i odstawiłam w ciepłe miejsce na noc do wyrośnięcia. Przez noc ciasto zwiększyło swoja objętość.

Na drugi dzień wstawiłam Garnek Rzymski z ciastem na około 15 minut do miski wypełnionej wodą (moczyłam go tylko z zewnątrz), oddzielnie pokrywkę całą zanurzyłam w wodzie.

Garnek Rzymski z ciastem wstawiłam do zimnego piekarnika, chleb piekłam w temp. 200 st C, około 70 minut. Trudno uwierzyć, ale udało się :-)

Chleb pszenny na zakwasie

Pachnący chleb, z chrupiącą skórką i regularnym miąższem, zachowujący na długo swoja świeżość oraz smak. Ideał - chleb na zakwasie ! W tym roku nie zabraknie go na świątecznym stole.

Składniki:

• 1,5 kg mąki pszennej,
• 0,5 szkl. otrąb pszennych,
• 0,5 szkl mieszanki nasion słonecznika i siemienia lnianego,  
• 1 łyżka soli,
• 2 łyżki miodu,
• ok. 1 l ciepłej wody,
• ok. 0,75 szkl zakwasu,

Zakwas:

• 1 łyżka mąki żytniej,
• 5 łyżek mąki pszennej,
• ok. 2 szkl. ciepłej wody

Garnek Rzymski 6,5 l





Zaczynamy od przygotowania zakwasu. Mąkę żytnią mieszamy z wodą w ilości takiej, aby otrzymać konsystencję gęstopłynnej śmietany i odstawiamy w ciepłe miejsce (ok 35 st. C) do następnego dnia. Przez kolejne 5 dni, dodajemy każdego dnia po jednej łyżce mąki pszennej i ciepłą wodę, dbając o to, aby po dodaniu wody konsystencja zakwasu, nie była ani zbyt gęsta, ani zbyt rzadka. Po dwóch dniach można zaobserwować wyraźnie pojawiające się w masie zakwasu pęcherzyki gazu. W ciągu kolejnych dni zapach staje się wyraźnie kwaśny, z czasem złagodnieje. W piątym, szóstym dniu masa jest mocno spulchnioną pęcherzykami gazu, zakwas gotowy jest do użycia.

Mąkę, otręby pszenne, sól i ziarna mieszamy w misce. Dodajemy cały zakwas i stopniowo osłodzoną miodem ciepłą wodę. Całość mieszamy do uzyskania jednolitej masy. Odkładamy 3 łyżki zaczynu z myślą o kolejnym wypieku. Zaczyn przechowujemy w lodówce.

Garnek Rzymski moczymy w wodzie ok 20 minut. Smarujemy wewnątrz dokładnie masłem i oprószamy wewnętrzne ścianki naczynia otrębami pszennymi. Wykładamy ciasto. Nakrywamy garnek pokrywką i odstawiamy do wyrośnięcia do następnego dnia.

Garnek Rzymski z ciastem wstawiamy do zimnego piekarnika następnego dnia, chleb pieczemy w temp. 200 st C, około 1,5 godziny.

P.S. Dziękuję za inspirację Dorotce i Magdzie :-) - udało się od pierwszego razu !